A crise irredutible é unha obra híbrida e combativa que combina poesía, ensaio e manifesto político. Alberte Momán propón unha intervención literaria tan crúa como lírica, na que o eu poético —proletario, alienado, lúcido— se sitúa no centro dunha tormenta ideolóxica e existencial que afonda na crise de identidade individual, colectiva e sistémica. A súa escritura é un grito de resistencia fronte á alienación, a hipocrisía democrática, a precariedade e a perda de sentido.
A estrutura do libro é fragmentaria, como o mundo que denuncia. Os textos presentan unha alternancia entre prosa poética, reflexión política e intervención sociocultural. A linguaxe, cargada de metáforas e imaxes potentes, desborda o discurso poético tradicional para abraiar, sacudir e incomodar o lector. Momán aposta por un ton directo, sen concesións, que oscila entre a denuncia íntima e a proclama pública.
O poemario está atravesado por unha profunda conciencia de clase. A voz poética exprésase desde a marxe: un suxeito desgarrado, explotado, que observa como o sistema capitalista desactiva toda posibilidade de emancipación. Pero esa voz tamén é politizada, culta e irónica. Reapropiase da linguaxe do poder para dinamitala: cuestiona a democracia como simulacro, a relixión como opresora moral, e os medios como narcóticos sociais.
Hai constantes referencias á perda de identidade cultural e á colonización lingüística e simbólica. A escrita en galego é aquí acto de resistencia e afirmación. O suxeito non só se rebela contra a explotación económica, senón contra o esquecemento imposto, a uniformización do pensamento, a desactivación do discurso revolucionario. Fronte a iso, Momán propón unha poética da insubmisión: a súa poesía é un acto de memoria activa, que busca “recuperar os medios de produción” e “apoderarse da plusvalía”, como proclama nun dos textos máis contundentes.
Nun dos núcleos temáticos do libro, a chamada “síndrome de Estocolmo” serve como metáfora da relación contraditoria entre o oprimido e o opresor. A voz poética recoñece a súa dependencia emocional, laboral e ideolóxica do sistema que o subxuga, mais tamén desexa romper esa ligazón. Esa loita interna está representada como un proceso doloroso, con momentos de rendición e outros de esperanza activa.
A obra remata cunha nota de esperanza, pero non inxenua. “Marcho para ficar sempre”, di a voz poética nun dos derradeiros versos, nun xogo de presenza e ausencia que sintetiza o espírito de toda a obra: a vontade de transformación, a permanencia na loita e a confianza —teimuda— en que outros mundos son posibles.
En resumo, A crise irredutible é unha obra de gran intensidade formal e carga política, que aposta por unha poesía comprometida, sen adornos superfluos. Un chamamento á lucidez e á acción que continúa a tradición da literatura galega crítica e insubmisa. Un libro que é tamén un espello para quen desexe mirar, con valentía, as feridas abertas do presente.